اطلاعات دارویی مواد کنتراست زا در Medical Imaging

Iohexol

آيوپاک (امنی پک)

موارد و مقدار مصرف: 
بزرگسالان و جوانان: 
1ـ ميلوگرافي از راه غلاف طناب نخاعي براي تعيين وجود اختلالات در جريان مايع مغزي نخاعي (CSF) يا سيستم اعصاب مركزي (CNS). 
الف) ميلوگرافي ناحيه كمر از راه تزريق در ناحيه كمر: مقدار 17-10 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 180 يد، يا 12.5-7 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 240 يد مصرف مي‌شود. 
ب) ميلوگرافي ناحيه سينه از راه تزريق در ناحيه كمر يا گردن: مقدار 12.5-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 240 يد، يا 10-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 300 يد مصرف مي‌شود. 
پ) ميلوگرافي ناحيه گردن از راه تزريق در ناحيه كمر: مقدار 12.5-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 240 يد، يا 10 تا 67 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 300 يد مصرف مي‌شود. 
ت) ميلوگرافي ناحيه گردن از راه پونكسيون مهره‌‌هاي گردني اول و دوم: مقدار 10-7 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 180 يد، يا 12.5-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 240، يا 10-4 ميلي ليتر محلول حاوي mg/ml 300 يد مصرف مي‌شود. 
ث) ميلوگرافي تمام ستون فقرات از راه تزريق در ناحيه كمر: مقدار 12.5-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 240 يد، يا 10-6 ميلي ليتر از محلول حاوي mg/ml 300 يد مصرف مي‌شود. 
توجه: تزريق بايد به آهستگي و طي مدت 2-1 دقيقه انجام شود تا از مخلوط شدن بيش از حد دارو با CSF و رقيق شدن آن جلوگيري گردد. تكرار بلافاصله تزريق از راه غلاف طناب نخاعي توصيه نمي‌شود، زيرا خطر مصرف بيش از حد دارو وجود دارد. آزمون مجدد بايد 48 ساعت، يا ترجيحاً 7-5 روز بعد از آزمون اول صورت گيرد. 
2- از راه تزريق وريدي براي نمايان ساختن ضايعات يا بدشكلي هاي (deformities) قلب و انسدادها يا ناهنجاري‌هاي عروق بزرگ سينه‌اي؛ آنژيو گرافي، آئورتوگرافي، آرتريوگرافي، ونوگرافي (براي نمايان ساختن مناطق اختصاصي سيستم عروقي و جريان خون اين نواحي؛ در آرتريوگرافي مغزي، اين ماده براي تعيين وجود و وسعت بدخيمي‌هاي خاص (به عنوان مثال، گليومها، گانگليونها، آدنومهاي هيپوفيز، ضايعات متاستاتيك) و ضايعات غيرنئوپلاسمي، مانند انفاركتوسهاي مغزي، بد شكلي هاي شرياني ـ وريدي و آنوريسمها به كار مي‌رود؛ در ونوگرافي، اين ماده عمدتاً براي ترومبوز وريدهاي عمقي استفاده مي‌شود)، آرتروگرافي(arthrography)، اوروگرافي، پانكراتوگرافي، كلانژيوپانكراتوگرافي، هرنيوگرافي، تصويربرداري از مغز و بدن (براي شناسايي و بررسي ضايعات كبد، پانكراس، كليه، و آئورت، مدياستن، لگن، حفره شكمي و فضاي خلف صفاقي) يا مقطع نگاري كامپيوتري (CT). 
محلول حاوي mg/ml 140 يد براي آنژيوگرافي داخل شرياني، به طريقه digital subtraction شريانهاي زير تزريق مي‌شود. 
آئورت: مقدار 45-20 ميلي ليتر با سرعت 20-8 ميلي ليتر در ثانيه. 
كاروتيد: مقدار 10-5 ميلي ليتر با سرعت 6-3 ميلي ليتر در ثانيه. 
شريان راني: مقدار 20-9 ميلي ليتر با سرعت 6-3 ميلي ليتر در ثانيه. 
شريان مهره‌اي: مقدار 10-4 ميلي ليتر با سرعت 8-2 ميلي ليتر در ثانيه. 
شريان كليوي: مقدار 12-6 ميلي ليتر با سرعت 6-3 ميلي ليتر در ثانيه. 
شاخه‌هاي ديگر آئورت: مقدار 25-8 ميلي ليتر با سرعت 10-3 ميلي ليتر در ثانيه. 
محلول حاوي mg/ml 210 يد به ترتيب زير تزريق مي‌شود: 
آرتروگرافي: مقدار سه ميلي ليتر به داخل مفصل شانه. 
محلول حاوي mg/ml 240 يد به ترتيب زير تزريق مي‌شود: 
ونوگرافي محيطي: از طريق پوست، مقدار 150-20 ميلي ليتر در هر ساق پا. 
آرتروگرافي داخل مفصلي: براي مفصل زانو، مقدار 15-5 ميلي‌ليتر و براي مفصل شانه سه ميلي‌ليتر. 
هرنيوگرافي: مقدار 50 ميلي ليتر از راه وريد. 
پانكراتوگرافي و كلانژيوگرافي، به طريق آندوسكوپي واپس‌نگر (retrograde): از طريق كاتتر، مقدار 50-10 ميلي ليتر. 
مقطع نگاري كامپيوتري (CT) از مغز: مقدار 250-120 ميلي ليتر تزريق يا انفوزيون سريع وريدي مي‌شود. 
محلول حاوي mg/ml 300 يد به ترتيب زير تزريق مي‌شود: 
آرتريوگرافي محيطي: مقدار 90-30 ميلي ليتر از طريق پوست يا روشهاي جراحي براي runoffs شريان راني، يا 60-10 ميلي ليتر براي آرتريوگرام هاي انتخابي. 
ونوگرافي محيطي: مقدار 100-40 ميلي‌ليتر براي هر ساق پا. 
آئورتوگرافي: از طريق كاتتر، مقدار 80-50 ميلي‌ليتر به صورت مقدار واحد تزريق و در صورت لزوم، اين مقدار تكرار مي‌شود. 
آرتريوگرافي مغزي: از طريق تزريق مستقيم به داخل شريان مشترك كاروتيد، مقدار 12-6 ميلي‌ليتر، شريان كاروتيد خارجي، مقدار 9-6 ميلي‌ليتر، شريان كاروتيد داخلي، مقدار 10-8 ميلي‌ليتر، و شريان مهره‌اي، مقدار 20-6 ميلي‌ليتر. 
آرتروگرافي داخل مفصلي: براي مفصل زانو، مقدار 15-5 ميلي‌ليتر، مفصل شانه، مقدار 10 ميلي ليتر، و مفصل گيجگاهي ـ فكي، مقدار 1-0.5 ميلي‌ليتر. 
اوروگرافي ترشحي: معادل mg/ml 350-200 يد از راه وريدي. 
مقطع نگاري كامپيوتري از مغز: مقدار 150-70 ميلي‌ليتر تزريق يا انفوزيون سريع وريدي مي‌شود. 
مقطع‌نگاري كامپيوتري از بدن: مقدار 200-50 ميلي‌ليتر تزريق يا انفوزيون سريع وريدي مي‌شود. 
محلول حاوي mg/ml 350 يد به ترتيب زير تزريق مي‌شود: 
قوس و ريشه آئورت: از طريق كاتتر، مقدار 75-20 ميلي‌ليتر به صورت مقدار واحد. 
ونتريكولوگرافي: از طريق كاتتر، مقدار 60-30 ميلي‌ليتر به صورت مقدار واحد تزريق و در صورت لزوم، اين مقدار تكرار مي‌شود. 
آرتريوگرافي انتخاب شريان كرونر:‌ از طريق كاتتر، مقدار 14-3 ميلي‌ليتر، در يكي از شريانها تزريق مي‌شود. 
آرتريوگرافي محيطي:‌ از طريق پوست با روشهاي جراحي، مقدار 70-20 ميلي‌ليتر براي runoffs شريان راني يا 30-10 ميلي‌ليتر براي آرتريوگرام هاي انتخابي تزريق مي‌شود. 
آئورتوگرافي:‌ از طريق كاتتر، مقدار 80-50 ميلي‌ليتر، به صورت مقدار واحد تزريق و در صورت لزوم، اين مقدار تكرار مي‌شود. 
آرتريوگرافي ديژيتال سر و گردن: مقدار 50-30 ميلي‌ليتر تزريق وريدي مي‌شود. ممكن است سه تزريق يا بيشتر مورد نياز باشد. 
آرتروگرافي داخل مفصلي: مقدار 10-5 ميلي‌ليتر به داخل مفصل زانو تزريق مي‌شود. 
اوروگرافي ترشحي: معادل mg/kg 200-30 يد تزريق وريدي مي‌شود. 
مقطع نگاري كامپيوتري (CT) از مغز: ‌مقدار 80 ميلي‌ليتر تزريق يا انفوزيون سريع وريدي مي‌شود. 
مقطع نگاري كامپيوتري (CT) از بدن:‌ مقدار 100-60 ميلي‌ليتر تزريق يا انفوزيون سريع وريدي مي‌شود. 
مقدار مصرف اين دارو در بزرگسالان: از راه غلاف طناب نخاعي تا مقدار 3.06 گرم يد و از راه وريدي (براي روشهاي متعدد يا تكراري) تا معادل 87.5 گرم يد يا 250 ميلي ليتر محلول حاوي mg/ml350 يد است. 
توجه: مقدار مصرف معمول بيماران سالخورده مانند بزرگسالان است، ولي اين بيماران ممكن است به اين مقدار دارو حساس تر باشند. 
كودكان 
1ـ‌ ميلوگرافي از راه غلاف طناب نخاعي :‌ محلول حاوي mg/ml 180 يد، از راه تزريق در ناحيه كمر، به ترتيب زير مصرف مي‌شود: ‌ 
كودكان تا سه سال:‌ مقدار 4-2 ميلي‌ليتر. 
كودكان سه ماهه تا سه ساله:‌ مقدار 8-4 ميلي‌ليتر. 
كودكان 7-3 ساله:‌ مقدار 10-5 ميلي‌ليتر. 
كودكان 13-7 ساله:‌ مقدار 12-5 ميلي‌ليتر. 
كودكان 18-13 ساله: مقدار 15-6 ميلي‌ليتر. 
محلول حاوي mg/ml 210 يد به ترتيب زير مصرف مي‌شود: 
كودكان تا سن سه ماهه: مقدار 3-2 ميلي‌ليتر. 
كودكان سه ماهه تا سه ساله:‌ مقدار 6-3 ميلي‌ليتر. 
كودكان 7-3 ساله:‌ مقدار 8-5 ميلي‌ليتر. 
كودكان 13-7 ساله:‌ مقدار 10-5 ميلي‌ليتر. 
كودكان 18-13 ساله:‌ مقدار 14-6 ميلي‌ليتر. 
2ـ داخل وريدي 
محلول حاوي mg/ml 300 يد به ترتيب زير مصرف مي‌شود: ‌ 
آنژيوكارديوگرافي ـ‌ ونتريكولوگرافي ـ‌ از طريق كاتتر: مقدار ml/kg 1.75 را به صورت مقدار واحد تزريق، و در صورت لزوم، اين مقدار تكرار مي‌شود، اما نبايد از ml/kg 5 تا مقدار تام 291 ميلي‌ليتر تجاوز كند. 
اوروگرافي ترشحي:‌ مقدار ml/kg 1.5-1 تزريق وريدي مي‌شود. مقدار تام مصرف نبايد از ml/kg 3 تجاوز كند. 
محلول حاوي mg/ml 350 يد به ترتيب زير مصرف مي‌شود: 
آنژيوكارديوگرافي ـ‌ونتريكولوگرافي ـ از طريق كاتتر: مقدار mg/ml 25 را به صورت مقدار واحد تزريق، و درصورت لزوم، اين مقدار تكرار مي‌شود، اما مقدار تام مصرف نبايد از mg/ml 5 تا حجم كل 250 ميلي‌ليتر تجاوز كند. 
توجه : ‌مقدار تام مصرف وريدي اين دارو در كودكان نبايد از ml/kg 3 تجاوز كند. 
مكانيسم اثر 
تركيبات آلي يد دار جذب اشعه X را در بدن افزايش مي‌دهند و ساختمانهاي داخلي بدن را ترسيم مي‌كنند. ميزان حاجب بودن اين داروها مستقيماً به مقدار يد موجود در آنها بستگي دارد. بعد از تزريق اين تركيب از راه غلاف طناب نخاعي به داخل فضاي زير عنكبوتيه، انتشار آيوهگزول در CSF سبب نمايان شدن نواحي مختلف سر و طناب نخاعي مي‌شود. آيوهگزول بعد از تزريق وريدي عروقي را كه در مسير جريان دارو قرار دارند، مشخص مي‌سازد و ساختمانهاي داخلي آنها را تا رقيق شدن قابل توجه دارو در خون ترسيم مي‌كند.

موارد منع مصرف و احتياط: 
تداخل دارويي 
مصرف همزمان ضد افسردگي هاي سه حلقه‌اي، داروهاي محرك CNS، مهار كننده‌هاي MAO، مانند فورازوليدون و پروكاربازين، يا فنوتيازينها با تزريق غلاف طناب نخاعي آيوهگزول ممكن است خطر بروز حملات تشنجي را افزايش دهد، زيرا آستانه تشنج را كاهش مي‌دهد. توصيه مي‌شود حداقل 48 ساعت قبل و 24 ساعت بعد از ميلوگرافي مصرف اين داروها قطع شود. 
داروهاي خوراكي براي پرتونگاري از كيسه صفرا در صورت مصرف همزمان با تزريق وريدي آيوهگزول ممكن است خطر مسموميت كليوي را، بخصوص در بيماران مبتلا به نارسايي كبد، افزايش دهد. 
در صورت مصرف همزمان گلوكوكورتيكوئيدها و آيوهگزول از راه غلاف طناب نخاعي، فضاي عنكبوتيه افزايش يابد. 
در صورت مصرف همزمان با داروهاي پايين آورنده فشار خون، خطر بروز كمي شديد فشار خون ممكن است تشديد شود. 
در صورت مصرف همزمان داروهايي كه اثر سمي بر روي كليه دارند، با آيوهگزول از راه وريدي يا غلاف طناب نخاعي ممكن است خطر مسموميت كليوي افزايش يابد.

عوارض جانبي: 
ملاحظات اختصاصي ‌ 
1ـ‌ تزريق مقادير آزمايشي براي تعيين حساسيت بيمار توصيه نمي‌شود، زيرا واكنشهاي شديد يا كشنده به اين دارو از روي سابقه بيمار يا آزمون تعيين حساسيت قابل پيش بيني نيست. گاهي مواقع، با يك مقدار مصرف دارو براي انجام آزمون تعيين حساسيت يا مقدار مصرف تام در بيماراني با واكنشهاي شديد يا كشنده بروز كرده است كه قبلاً به مقدار آزمون واكنش نشان نداده‌اند. 
2ـ مصرف آدرنوكورتيكوئيدها يا ضد هيستامينها پيش از مصرف اين دارو، ممكن است ميزان بروز و شدت واكنشها را در بيماراني كه سابقه واكنشهاي شديد به ماده حاجب دارند، به حداقل برساند. با اين وجود، اين روش از بروز واكنشهاي وخيم و خطرناك جلوگيري نمي‌كند. 
3ـ قبل و بعد از آزمون، بايد تمامي بيماران به خوبي هيدراته شوند. مصرف خوراكي يا تزريق وريدي مايعات را مي‌توان تا زمان مصرف آيوهگزول ادامه داد. 
4ـ بيمار طي و حداقل 60-30 دقيقه بعد از تزريق وريدي آيوهگزول و حداقل 12 ساعت (در بعضي موارد تا 24 ساعت) بعد از تزريق از راه غلاف طناب نخاعي، از نظر احتمال بروز عوارض جانبي بايد پيگيري شود. كاركنان تعليم ديده و وسايل اورژانس بايد در طول آزمون در دسترس باشند. 
5ـ محلول آيوهگزول نسبت به پلاسما و CSF هيپرتونيك است (تقريباً 285 و 301 ميلي اسمول به ازاي هر كيلوگرم آب). 
6ـ مقدار و غلظت يد موجود به ميزان و وسعت حاجب بودن مورد نياز در نواحي تحت آزمون، وسايل و روش مورد استفاده بستگي دارد.
ملاحظات اختصاصي 
به هنگام تزريق از راه غلاف طناب نخاعي. 
1ـ بيماراني را كه سابقه حملات تشنجي دارند ولي تحت درمان با داروهاي ضد تشنج نيستند، مي‌توان قبل از تجويز آيوهگزول با باربيتوراتها درمان كرد. بيماراني كه داروهاي ضد تشنج مصرف مي‌كنند، طي دريافت آيوهگزول بايد درمان با داروهاي ضد تشنج را ادامه دهند. 
2ـ تا دو ساعت قبل از مصرف آيوهگزول مي‌توان به طور معمول غذا صرف كرد. 
3ـ در صورت ورود تصادفي و يك باره مقادير يا غلظت زياد آيوهگزول به داخل جمجمه مي‌توان درمان ضد تشنجي به‌كار برد تا خطر حملات تشنجي به حداقل برسد. 
4ـ تزريق مستقيم آيوهگزول به داخل سيسترن يا بطنهاي مغزي براي راديوگرافي استاندارد توصيه نمي‌شود. 
5ـ طي و چند ساعت بعد از انجام آزمايش، بيمار بايد غيرفعال باقي بماند تا انتشار زياد دارو در سر به حداقل برسد. 
اطلاعات مربوط به اتخاذ تدابير درماني براي بيمار و تعيين وضعيت مناسب وي در طي و پس از انجام اين آزمون در دستورالعمل كارخانه سازنده، كه همراه بسته دارو است، قيد شده است. 
ملاحظات اختصاصي 
به هنگام تزريق از راه وريدي. 
1ـ گزارش شده كه خون در تماس با سرنگهاي حاوي آيوهگزول منعقد شده است. بنابراين، اين امكان وجود دارد كه حوادث ترومبوآمبوليك منجر به انفاركتوس ميوكارد و سكته مغزي كه طي روشهاي آنژيوگرافيك گزارش گرديده‌اند، ناشي از انعقاد خون در اثر تماس با ماده حاجب در خارج از بدن باشد. با انجام آزمون در كوتاه ترين مدت ممكن، استفاده از سرنگهاي پلاستيكي به جاي شيشه‌اي، و شستن كاتترها با محلول نمكي حاوي هپارين احتمال بروز انعقاد خون به حداقل مي‌رسد. 
2ـ طي و بلافاصله بعد از تجويز آيوهگزول براي آنژيوگرافي سر و گردن به طريقه digital subtraction، بيمار بايد بي حركت مانده و از بلعيدن خودداري كند. در غير اين صورت شريانها به سختي نمايان مي‌شوند. 
مصرف در سالمندان: بيماران سالخورده ممكن است نسبت به اثرات سمي مواد حاجب حساس تر باشند و تحمل آنها نسبت به تغييرات خوني ناشي از محلولهاي داراي غلظت زياد اين مواد كمتر باشد. در بيماران سالخورده، بخصوص بيماران مبتلا به پرادراري، اوليگوري، ديابت با سابقه دهيدراسيون، ممكن است دهيدراسيون تشديد شود، زيرا آيوهگزول يك مدر اسموتيك است. تامين كافي آب بدن قبل از مصرف آيوهگزول توصيه مي‌شود. 
مصرف در كودكان: كودكان بخصوص كودكان مبتلا به آسم، آلرژي، نارسايي احتقاني قلب، يا آنهايي كه كراتينين سرم بيشتر از mg/dl 1.5 دارند و يا كودكان كوچكتر از 12 ماه بيشتر در معرض خطر عوارض جانبي اين دارو هستند. همچنين، در شير خواران و كودكان كم سن، بخصوص كودكان مبتلا به پرادراري، اوليگوري، ديابت يا سابقه دهيدراسيون ممكن است. دهيدراسيون تشديد شود، زيرا آيوهگزول يك مدر اسموتيك است. تامين كافي آب بدن قبل از تزريق وريدي آيوهگزول توصيه مي‌شود. 
مصرف در شيردهي: ميزان ترشح آيوهگزول در شير مشخص نيست. با اين وجود، شيردهي تا حداقل 24 ساعت بعد از مصرف آيوهگزول توصيه نمي‌شود.

تداخل دارويي: 
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي 
در صورت مصرف آيوهگزول ممكن است تعداد گلبولهاي سفيد و قرمز خون به طور موقت كاهش و زمان پروترومبين (PT) و زمان ترومبوپلاستين افزايش يابد (در تعيين عملكرد تيروئيد و تصويربرداري از تيروئيد غلظتهاي يد پيوند يافته به پروتئين سرم و برداشت يد راديواكتيو يا يد پرتكنتات تا دو هفته تغيير مي‌يابد)، آزمون تيروئيد بايد قبل از مصرف آيوهگزول انجام شود. در مورد آزمونهاي ديگر عملكرد تيروئيد، كه بر اساس تعيين يد انجام نمي‌گيرند، مانند برداشت رزيني تري يدوتيرونين، ممكن است آيوهگزول بي تأثير باشد؛ در تجزيه ادرار، يوهگزول ممكن است با بعضي از سنجش هاي شيميايي كه بر روي ادرار انجام مي‌گيرند، مانند اندازه‌گيري پروتئين و وزن مخصوص، تداخل كند (ادرار بايد قبل يا حداقل دو روز بعد از تزريق وريدي آيوهگزول جمع آوري شود) ؛ غلظت سرمي يد پيوند يافته به پروتئين (PBI) ممكن است افزايش يابد.

مکانيسم اثر: 
فارماكوكينتيك 
پخش: بعد از تزريق از راه غلاف طناب نخاعي، دارو در مايع مغزي نخاعي انتشار يافته و به داخل غلاف ريشه‌هاي عصبي، و نواحي باريك فضاي زير عنكبوتيه نفوذ مي‌كند. همچنين، اين دارو وارد مايع خارج سلولي بافت مغز و سطح نرم شامه مغز و بافت مخچه‌اي مجاور فضاي زيرعنكبوتيه مي‌شود. 
در بيماراني كه جريان مايع مغزي ـ‌ نخاعي در آنها طبيعي است، دارو طي چند ساعت از CSF وارد خون مي‌شود. آيوهگزول در تزريق داخل وريدي به سرعت در سرتاسر مايع خارج سلولي انتشار مي‌يابد و در بافتها به ميزان زيادي ته نشين نمي‌شود. 
اين دارو از سد خوني : ‌مغزي عبور نمي‌كند، اما در درون بافتهاي بينابيني تومورهاي بدخيم مغز تجمع مي‌يابد (به دليل شكست سد خوني : ‌مغزي ناشي از وجود تومور) پيوند پروتئيني اين دارو بسيار كم است. بعد از تزريق وريدي، حداكثر غلظت سرمي دارو بلافاصله حاصل مي‌شود، اما غلظت آن به سرعت كاهش مي‌يابد، زيرا در سرتاسر بخش خارج عروقي انتشار مي‌يابد. زمان لازم براي رسيدن به حداكثر اثر دارو در ميلوگرافي استاندارد، بسيار كم (ولي اين اثر تا 30 دقيقه پايدار است)، در ميلوگرافي با روشCT در ناحيه سينه يك ساعت در ناحيه گردن دو ساعت، در سيتسرنهاي قاعده‌اي 4-3 ساعت، در آرتريوگرافي بسيار كم، و در اوروگرافي 15-5 دقيقه است. 
دفع: ‌در صورت مصرف از راه غلاف طناب نخاعي، عمدتاً كليوي است (88 درصد مقدار مصرف شده به صورت تغيير نيافته طي 24 ساعت دفع مي‌شود). در صورت مصرف از راه تزريق وريدي، عمدتاً كليوي است (90 درصد مقدار مصرف شده به صورت تغيير نيافته طي 24 ساعت دفع مي‌شود). 
توجه: ‌در بيماران مبتلا به اختلال كار كليه، بر اساس ميزان نارسايي، دفع آيوهگزول طولاني مي‌شود.

فارماكوكينتيك: 
موارد منع مصرف و احتياط 
موارد منع مصرف: دهيدراسيون بخصوص همراه با بيماري كليوي يا كبدي، بيماري پيشرفته عروقي، ديابت شيرين و بيماران سالخورده (اثر مدر اسموتيك دارد و ممكن است دهيدراسيون را تشديد كرده و خطر نارسايي حاد كليوي را افزايش دهد)، بيماري كبدي ـ‌ كليوي (دفع آيوهگزول ممكن است مختل شود يا به تأخير افتد)، حساسيت به ماده حاجب يددار، هوموسيستينوري (در آرتريوگرافي مغزي ممكن است خطر بروز ترومبوز و آمبولي افزايش يابد)، ايسكمي شديد همراه با عفونت بالارونده (در آنژيوگرافي محيطي)، عفونت مفصلي يا نزديك مفصل مورد آزمون (در آرتروگرافي ممكن است خطر عوارض اين روش افزايش يابد)، آنوري يا ديابت (در اوروگرافي ترشحي [excretory urography] تجويز اين دارو ممكن است خطر نارسايي حاد كليه را افزايش دهد). 
موارد احتياط: ‌سابقه آلرژي ها يا آسم (خطر واكنش ايديوسنكراتيك افزايش مي‌يابد)، عيب شديد كار كليه (دفع دارو ممكن است به تأخير افتد) ؛ در تجويز اين ماده از راه غلاف طناب نخاعي؛ اعتياد مزمن به الكل (خطر بروز عوارض جانبي به دليل آسيب مغزي يا كبدي افزايش مي‌يابد). خونريزي فضاي زير عنكبوتيه (خطر تحريك مننژ يا التهاب فضاي عنكبوتيه افزايش مي‌يابد)، بيماري شديد قلبي ـ‌ عروقي، سابقه صرع (خطر بروز حملات تشنجي افزايش مي‌يابد)، عفونتهاي قابل توجه موضعي يا سيستميك، اسكلروز مولتيپل (در تجويز اين ماده از راه غلاف طناب نخاعي)، در تزريق وريدي؛ زيادي شديد فشار خون (ممكن است تشديد شود)، پر كاري تيروئيد (ممكن است موجب بروز طوفان تيروئيدي شود)، ميلوم مولتيپل (خطر نارسايي كليوي افزايش مي‌يابد، زيرا در اثر تجمع و رسوب پروتئينهاي بنس جونس در لوله‌هاي كليوي، كاستي هاي پروتئيني ايجاد مي‌شود كه اين كاستي ها سبب انسداد لوله‌هاي كليوي مي‌شوند)، فئوكروموسيتوم (ممكن است موجب بروز ناگهاني زيادي شديد فشار خون شود. مقدار مصرف آيوهگزول بايد در حداقل مقدار ممكن حفظ و فشار خون بيمار طي تزريق پيگيري گردد) ؛ بيماري سلول داسي شكل (sickle cell) (ممكن است موجب بروز اين بيماري در بيماراني شود كه براي آن هموزيگوت هستند) ؛ در آنژيوگرافي؛ نارسايي اوليه قلبي (مقدار بيش از حد مايعات، تغييرات فشار خون، و افزايش حجم خون ممكن است بيماري را تشديد كند)، زيادي شديد فشار خون ريوي (منجر به تجمع گلبولهاي قرمز خون و افزايش ويسكوزيته خون مي‌شود كه اين امر ممكن است فشار عروق ريوي را بيشتر افزايش دهد و موجب ادم ريوي، نارسايي قلب، كمي فشار خون، و شوك شود) ؛ در آرتريوگرافي مغز؛ آرتريواسكلروز پيشرفته با بي كفايتي قلب، آمبولي اخير مغزي، زيادي شديد فشار خون، كهولت سن، يا ترومبوز (خطر انسداد عروقي افزايش مي‌يابد).

اشكال دارويي: 
Injection: 240 mgI/ml, 10ml, 240 mgI/ml, 20ml, 240 mgI/ml, 50ml ,240 mgI/ml, 100ml, 240 mgI/ml, 200ml, 300 mgI/ml, 10ml, 300 mgI/ml, 20ml, 300 mgI/ml, 50ml, 300 mgI/ml, 100ml , 300 mgI/ml, 200ml, 350 mgI/ml, 20ml, 350 mgI/ml, 50ml, 350 mgI/ml, 100ml, 350 mgI/ml, 200ml

اطلاعات دیگر: 
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: ماده حاجب مونومريك غيريوني. 
طبقه‌بندي درماني: ماده حاجب. 
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده B 
نام‌هاي تجاري : Omnipaque 
عوارض جانبي 
توجه: عوارض جانبي ممكن است بر حسب غلظت دارو، ميزان مصرف و روش مورد استفاده و پاتولوژي زمينه متفاوت باشد. با افزايش اسمولاليته، حجم، غلظت، ويسكوزيته و سرعت تجويز محلول ممكن است ميزان بروز و شدت عوارض جانبي افزايش يابد. 
اكثر اين عوارض جانبي معمولاً خود محدود بوده و طول مدت كوتاهي دارند. 
گزارش شده است كه ميزان بروز كلي عوارض جانبي مواد حاجب غيريوني، مانند آيوهگزول، تغييرات معدود و كمتري از مواد حاجب يوني در هموديناميك قلبي و الكتروكارديوگرام (EKG) ايجاد مي‌كنند. گزارش شده است كه مواد حاجب داراي اسمولاليته بالا، مانند دياتريزواتها و يوتالامات، كمتر سبب بروز گرما و درد در محل تزريق مي‌شوند. 
حوادث ترومبوآمبوليك كه به انفاركتوس ميوكارد و سكته مغزي منجر شده است، طي روشهاي آنژيوگرافيك با مواد حاجب غيريوني گزارش شده است. 
اكثر حملات تشنجي حركتي به طور نادر به هنگام تجويز آيوهگزول از راه غلاف طناب نخاعي در بيماراني بروز كرده است كه سابقه صرع داشته‌اند يا در موارد مصرف بيش از حد، ورود غير عمدي مقادير سرشار يا داراي غلظت زياد دارو به داخل جمجمه، تجويز همزمان داروهاي نورولپتيك يا ضد استفراغ هاي فنوتيازيني، يا حركت بيش از حد بيمار يا كوتاهي در بالا نگهداشتن سر وي در حد مناسب بروز كرده است. 
سردردهاي متعاقب تجويز آيوهگزول از راه غلاف طناب نخاعي ممكن است شايع بوده و در بيماراني كه از نظر مايع به ميزان كافي تامين نشده‌اند، دائمي باشد. 
دهيدراسيون ممکن است با اثر مدر اسموتيك محلولهاي هيپرتونيك آيوهگزول تشديد شود، كه اين امر در بعضي موارد، به دنبال تزريق وريدي آيوهگزول در بيماران سالخورده دهيدراته دچار ازتمي يا بيماران سالخورده ناتوان به بروز حالتي شبيه به شوك منجر شود. 
واكنش آلرژيك:‌ بثورات پوستي يا كهير، گرفتگي بيني، تورم صورت يا پوست، خس خس سينه، احساس فشار در قفسه سينه يا اشكال در تنفس. 
توجه: اين عوارض نادر و گذرا بوده و ممكن است تظاهرات اوليه واكنشهاي شديدتر آنافيلاكتيك باشند. 
دستگاه تنفس:‌ اسپاسم نايژه‌اي، ادم ريوي (خس خس شديد سينه يا اشكال در تنفس). 
قلبي ـ ‌عروقي: كمي فشار خون (خستگي يا ضعف شديد و غير معمول)، ضربان آهسته يا نامنظم قلب. 
دستگاه گوارش:‌ تهوع و استفراغ خفيف تا متوسط، كاهش اشتها (در تزريق از راه غلاف طناب نخاعي)، احساس طعم فلزي در دهان (در تزريق وريدي). 
اعصاب مركزي:‌ حملات تشنجي، سردرد خفيف تا متوسط، درد پشت، سرگيجه، تحريك مننژ (سفتي گردن)، سردرد شديد، زنگ زدن يا وزوز گوش، خستگي يا ضعف غيرمعمول (فقط در تزريق از راه غلاف طناب نخاعي)، خواب آلودگي (در تزريق وريدي و از راه غلاف طناب نخاعي)، منگي (فقط در تزريق وريدي). 
ادراري ـ تناسلي: اشكال در دفع ادرار (فقط در تزريق از راه غلاف طناب نخاعي). 
موضعي:‌ درد يا سوزش در محل تزريق وريدي. 
چشم:‌ افزايش حساسيت چشم به نور (فقط در تزريق از راه غلاف طناب نخاعي)، تاري ديد يا ساير تغييرات بينايي (فقط در تزريق وريدي). 
ساير عوارض: ‌احساس غيرمعمول گرما، افزايش تعريق (فقط در تزريق از راه غلاف طناب نخاعي). 
توجه: 
1ـ واكنشهاي خطرناك (مانند ادم ريوي، حملات تشنجي و كمي فشار خون) به درمان فوري نياز دارند. 
2ـ‌ سردرد، تهوع و استفراغ خفيف تا متوسط ممكن است طي 10-1 ساعت بعد از تزريق از راه غلاف طناب نخاعي بروز كرده و تا چند ساعت باقي بمانند، و معمولاً طي 24 ساعت از بين مي‌روند. اين عوارض بعد از تزريق وريدي دارو شيوع كمتري دارند و ممكن است بلافاصله بعد از تزريق ظاهر شده و تا چند دقيقه باقي بمانند.